Toen Microsoft de Windows as a Service-pivot maakte.

Voormalig Microsoft-ingenieur Dave Plummer heeft zich uitgesproken over waarom Microsoft is overgestapt van betaalde upgrades naar Windows als een service. Zoals altijd geldt het oude gezegde: als het product gratis is, ben jij waarschijnlijk het product...

Plummer, die onder andere verantwoordelijk is voor Taakbeheer, stapte in 2003 op – enkele jaren vóór de lancering van Windows 7 in 2009. Die versie wordt nog steeds met warmte herinnerd door gebruikers die somber naar hardware kijken die geblokkeerd is voor de nieuwste Windows 11-update.
"Windows 7," herinnerde Plummer zich op zijn YouTube-kanaal Dave's Garage, "was een daverend succes."

Hoe je op Windows 10 kunt blijven in plaats van Linux te installeren

"Windows 8, dat in 2012 werd gelanceerd, was... een iets ander verhaal."
Plummer's understatement in de video doet geen recht aan de uitdagingen waarmee Microsoft te maken kreeg, slechts een paar jaar na de succesvolle lancering van Windows 7. Windows 8 "verdeeld" noemen, is nog zacht uitgedrukt. Apple besloot ondertussen om versies van hun besturingssysteem gratis aan te bieden, en Linux-distributies zonder kosten vereisten steeds minder technische kennis om te gebruiken.
Microsoft begon de druk te voelen.

"Het bedrijf stond voor meerdere uitdagingen," herinnerde Plummer zich, "een verouderde maar populaire Windows 7, het mislukken van de Windows 8-strategie, dalende pc-verkoop, en een markt waarin besturingssystemen steeds vaker gratis waren of aan een apparaat verbonden zaten."

Het toneel was klaargezet voor een koerswijziging van het bedrijf, beginnend met het gratis maken van Windows 10 als upgrade. Dit viel samen met de komst van Satya Nadella als CEO van Microsoft, en een verschuiving van een Windows-first-filosofie naar een focus op de cloud en klantbetrokkenheid.

"Intern," vertelde Plummer aan zijn abonnees, "werd dit gepresenteerd als 'de overgang naar Windows als een Service-model', in plaats van Windows als een product te behandelen dat je één keer verkoopt en daarna vervangt."

In plaats van $100 (of meer) te vragen voor een upgrade van het besturingssysteem, kon Windows 10 gratis zijn voor gebruikers van Windows 7, 8 en 8.1 – met behulp van aanmoedigingen zoals advertenties, pop-ups en soms heimelijke downloads.
Als een klant een nieuw apparaat kocht, was de OEM-versie inbegrepen in de prijs. Maar je kon ook gratis upgraden. "Dit," zei Plummer, "was een radicale breuk met het verleden.
Microsoft zag geheel af van die inkomsten."

Het was een enorm succes, ondanks de kleine groep gebruikers die hardnekkig vast bleef houden aan Windows 7. Behalve dat het gebruikers up-to-date hield en het ecosysteem gezonder maakte, werden klanten ook geïntroduceerd aan abonnementsdiensten zoals OneDrive en Skype.

En toen was er de telemetrie.

"Met Windows 10 uitgerold naar een enorme gebruikersbasis, kreeg Microsoft iets ongelooflijk waardevols in de moderne tech-industrie: data.
Windows 10 was vanaf de grond af opgebouwd om uitgebreid informatie terug te sturen naar Microsoft."

Dat is toch positief? Microsoft kon zien wat gebruikers deden met Windows, problemen oplossen en verbeteringen aanbrengen. En natuurlijk werd alles geanonimiseerd, toch? En wie wil er nou geen betere gebruikerservaring?

Niet iedereen. "De enorme hoeveelheid telemetrie in een gratis besturingssysteem [vooral in de vroege versies van Windows 10] maakte veel mensen ongemakkelijk," herinnerde Plummer zich.
‘Als je niet betaalt voor het product, ben jij waarschijnlijk het product’ is een gezegde dat vaak opduikt bij gratis diensten, en Windows 10 was geen uitzondering. Plummer herinnerde zich: "Windows 10 introduceerde een nieuwe golf van ingebouwde advertenties en upsell-mechanismen in het besturingssysteem zelf. Gebruikers begonnen dingen op te merken zoals voorgestelde apps in het Startmenu, pop-ups op de taakbalk die hen aanspoorden Microsoft Edge te proberen," enzovoort.

Zeker, Microsoft rekende niets voor Windows 10. Maar het duwde gebruikers zachtjes richting betaalde diensten.

De doorgewinterde ingenieur merkte op: "Dit was een aanzienlijke verschuiving vergeleken met oudere versies van Windows, die nooit reclame in zich hadden ingebouwd."

De overgang naar Windows als een Service en het sturen van gebruikers naar abonnementsmodellen hielp ook om de pieken en dalen in Microsofts inkomsten te verzachten. Zeker – het deed weinig om de dalende pc-verkoop te compenseren, maar het zorgde wel dat het geld bleef binnenkomen.

Het hielp zelfs bij het aanpakken van het piraterijprobleem dat Microsofts besturingssysteem al jaren plaagde. Plummer herinnerde zich hoe hij aan de eerste versie van Windows-activering werkte, maar merkte op dat "door Windows 10 zelfs gratis aan te bieden aan mensen met niet-legitieme kopieën … het bedrijf de kans kreeg om piraten om te zetten in legitieme gebruikers die vervolgens misschien apps of diensten in het Windows-ecosysteem zouden kopen."

Er is geen twijfel dat Windows 10 een enorm succes was voor Microsoft, en volgens Plummer "het schip weer recht trok" na Windows 8.

"Toch," besloot de veteraan-ingenieur, "is niet iedereen tevreden met de huidige gang van zaken, en ik reken mezelf daar ook toe.
Of Windows nu een maandelijks abonnement is of een jaarlijkse licentie maakt mij niet zoveel uit, maar ik wil geen telemetrie en advertenties in mijn Pro-versies van de retaillicentie.
Ik persoonlijk zou best $10 of zelfs $20 per maand betalen voor een versie van Windows Pro zonder telemetrie of onnodige 'telematica'."

Of misschien zou het mogelijk moeten zijn dat, wanneer je betaalt voor Windows als onderdeel van een apparaat, je een versie kunt kiezen zonder advertenties en zonder dataverzameling?

Plummer wisselt dagelijks meerdere keren tussen MacOS, Windows en Linux, en noemde het verschil "voelbaar".
Hoewel sommige omgevingen hem helpen zijn werk gedaan te krijgen, omschreef hij Windows als "een hulpmiddel dat een beetje als een tegenstander voelt – eentje die mij net iets te vaak probeert te gelde te maken voor mijn gevoel..."